Protetyka stomatologiczna jest działem stomatologii zajmującym się odtwarzaniem prawidłowego zgryzu (korygowaniem nabytych i wrodzonych wad zgryzu) oraz budowy i wyglądu uzębienia po utracie zębów lub ich uszkodzeniu. Leczenie protetyczne znajduje zastosowanie, kiedy metody stomatologii zachowawczej przestają być wystarczające. Obejmuje ono różnego typu uzupełnienia, pozwalając pacjentom odzyskać piękny i zdrowy wygląd zębów oraz pozbyć się kompleksów i tym samym poprawić jakoś ich życia.
Leczenie protetyczne – na czym polega i jakie płyną z niego korzyści
Należy podkreślić, że leczenie protetyczne zawsze wymaga indywidualnego podejścia do każdego pacjenta. Związane jest to nie tylko z wyborem odpowiedniej i dostosowanej do konkretnego przypadku metody leczenia, ale również możliwościami finansowymi danego pacjenta i jego oczekiwaniami. Pacjent jest zawsze informowany o możliwych rozwiązaniach dotyczących jego przypadku oraz kosztach leczenia by mógł podjąć najkorzystniejszą dla siebie decyzję. Ponadto zostaje również poinformowany o przebiegu całego leczenia — jego etapach i czasie niezbędnym do jego ukończenia.
Nowoczesne metody leczenia stosowane w protetyce stomatologicznej przynoszą wiele korzyści, a wśród najważniejszych można wymienić:
- przywrócenie prawidłowego rozgryzania i przeżuwania pokarmów, co usprawnia również pracę układu pokarmowego;
- zapobieganie przesuwaniu się zębów oraz powstawania ubytków w kościach w wyniku ubytków jednego czy większej liczby zębów;
- przywrócenie bądź znaczna poprawa estetyki uzębienia, co z kolei dodaje pewności siebie oraz pozwala swobodnie się uśmiechać i czerpać z tego radość.
Rodzaje uzupełnień w leczeniu protetycznym
Protetyka stomatologiczna stosuje różnego typu uzupełnienia protetyczne, które można najprościej podzielić na stałe i ruchome. Do ruchomych uzupełnień zalicza się protezy różnego typu. Są one wyjmowane z jamy ustnej i stosuje się je w przypadku utraty całości lub większości uzębienia. Z kolei uzupełnienia stałe są przytwierdzone na stałe do zębów czy implantów, a ich usunięcia może dokonać jedynie lekarz. Mogą być wykonane z następujących stopów metali (np. stop chromoniklowy, złota), z kompozytu czy ceramiki. Protezy wykonywane z metalu są w celach estetycznych pokrywane porcelaną. Z uwagi na spełnianą funkcję uzupełnienia stałe dzieli się na te, które odtwarzają braki w obrębie jednego zęba (np. korony, wkłady) bądź w obrębie kilku zębów (mosty).
Uzupełnienia ruchome – rodzaje
Rodzaje uzupełnień ruchomych można podzielić na protezy:
- akrylowe (śluzówkowe) – opierające się w większości lub w całości na błonie śluzowej jamy ustnej i są wykonane z akrylu; ich wadą jest zmniejszona wydolność żucia, możliwość przemieszczania się w jamie ustnej (tzw. efekt „kłapania” czy podnoszenia się podczas gryzienia);
- szkieletowe – mniejsze i bardziej filigranowe dzięki metalowej konstrukcji, opierają się najczęściej na zachowanych zębach pacjenta, co zwiększa ich komfort użytkowania (noszenia oraz przeżuwania pokarmów), ich wadą może być cena (znacznie wyższa niż protez akrylowych);
- overdenture – opierają się częściowo na korzeniach zębów lub implantach, co zapewnia właściwy komfort podczas noszenia i jedzenia, ale niestety nie należą do tanich.
Uzupełnienia stałe – rodzaje
Z kolei uzupełnienia stałe można podzielić na licówki, wkłady, korony, mosty i implanty. Każde z tych uzupełnień nieco się różni i ma w związku z tym odmienne wskazania do zastosowania w leczeniu protetycznym.
Licówki
Licówki (ceramiczne i kompozytowe) są rodzajem cienkiego uzupełnienia protetycznego stosowanego na wargową (widoczną z zewnątrz) warstwę zęba, by poprawić jego kształt i wygląd. W zależności od pożądanego efektu kolorystycznego zęba licówkę wykonuje się z materiału mniej lub bardziej kryjącego. Ich niewątpliwą zaletą jest to, że nie osłabiają struktury zęba. Niestety licówek nie stosuje się w nasypujących przypadkach:
– silnego zniszczenia zęba;
– obecności w zębie wypełnień;
– na zębach leczonych kanałowo;
– nawykowego zgrzytania zębami.
Wkłady koronowo-korzeniowe
Są wykorzystywane do odbudowy ubytków korony zęba, na przykład w wyniku złamania czy zniszczenia próchnicą. Stosuje się je zwykle w zębach bocznych trzonowych. Wkłady koronowo-korzeniowe zbudowane są z:
– części koronowej odtwarzającej utraconą część korony zęba;
– ćwieka umieszczonego w kanale zęba.
Poza tym mogą być wykonane z takich materiałów jak:
– materiały kompozytowe;
– porcelany;
– stopy metali.
Niejednokrotnie wykorzystuje się te materiały w połączeniu – np. porcelanę ze złotem.
Korony
Wykorzystuje się je do odbudowy mocno zniszczonych zębów, ale jedynie w przypadku kiedy pozostałości uszkodzonego zęba wystają ponad dziąsło ok. 2-3 mm. Dzięki temu korona może zostać prawidłowo zamocowana, co też ułatwia kontrolę zęba (np. pojawienie się wtórnej próchnicy). Materiały wykorzystywane do tworzenia koron są takie same jak w przypadku wkładów koronowo-korzeniowych i można je stosować samodzielnie bądź w połączeniu.
Mosty
Stosuje się je do uzupełnienia braków 1-3 zębów. Most stomatologiczny jest zawieszany na filarach – zębach pacjenta (sąsiadujących z ubytkiem) i odtwarza brakujący ząb lub zęby w pełni przywracając ich funkcje, poprawiając przy tym estetykę uzębienia. Najczęściej mosty wykonuje się z metalu bądź porcelany.
Implanty
Są to uzupełnienia stałe opierające się na wszczepach śródkostnych oraz stanowią doskonałą imitację naturalnego zęba pod względem wyglądu i pełnionych funkcji. Implanty zbudowane są z trzech części:
– korony protetycznej widocznej w jamie ustnej;
– implantu umieszczonego w kości;
– łącznika łączącego koronę z implantem.
Niestety koszt tego typu leczenia protetycznego jest wysoki i rozciąga się nieco w czasie. Wszczepienie implantu odbywa się przy znieczuleniu miejscowym. Po zakończonym zabiegu następuje okres wygajania się implantu w kości, który może trwać 3-6 miesięcy oraz gojenia się dziąsła (4-8 tygodni). Następnie zostaje wykonana korona.